قاضی کیست؟
قاضی یک فرد حقوقی است که مسئولیت صدور حکم‌های قضایی و رسیدگی به پرونده‌های حقوقی را دارد. او باید دارای دانش عمیق در زمینه قوانین و مقررات حقوقی، تصمیم‌گیری منطقی، مهارت‌های حل اختلاف و اخلاق حرفه‌ای باشد.
همچنین، مهم است قاضی دارای مهارت‌های ارتباطی قوی باشد تا بتواند به خوبی با طرفین درگیر و وکلا همکاری کرده و روابط حرفه‌ای برقرار کند. یک قاضی خوب و توانمند، می‌تواند یک پرونده اختلافی را به بهترین و عادلانه‌ترین شکل به نتیجه برساند.
تحصیلات مورد نیاز برای قاضی شدن
برای قاضی شدن در ایران، افراد باید دارای مدرک تحصیلی مرتبط باشند. سپس در آزمون‌های کتبی و عملی شرکت کنند و در نهایت با فراگیری آموزش‌های مرتبط وارد کار قضاوت شوند. افرادی که دارای مدارک زیر باشند، شرط لازم برای ورود به امر قضاوت را دارند.
- کارشناسی حقوق در هر کدام از گرایش‌ها
- کارشناسی الهیات، با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
- کارشناسی فقه و حقوق
- کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در هر کدام از گرایش‌ها
- کارشناسی ارشد پیوسته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
- دانش‌آموختگان حوزههای علمیه، دارای مدرک سطح (2) فقه و اصول یا سطح (2) گرایش حقوق و قضای اسلامی، از حوزههای مورد تایید شورای عالی حوزههای علمیه
افراد پس از گذراندن دوره کارآموزی و قبولی در آزمون نهایی (اختبار)، ابلاغ قضایی دریافت می‌کنند. افرادی که ابلاغ قضایی می‌گیرند، ابتدا با ابلاغ آزمایشی در دادسرا مشغول به فعالیت می‌شوند و پس از آن برای اخذ ابلاغ قطعی مجددا در آزمون اختبار شرکت می‌کنند.
وظایف یک قاضی چیست؟
اکثر ما احتمالا با وظایف اصلی قاضی آشنا هستیم. در ادامه به صورت خلاصه مروری به مهم‌ترین وظایف قاضی پرداخته‌ایم:
- بررسی و ارزیابی مستندات و شواهد دو طرف دعوی به منظور احاطه بیشتر بر موضوع پرونده مورد بررسی
- صدور حکم‌های قضایی
- نظارت بر قانونی بودن رویه‌ها و روش‌های بازجویی و رفتار با متهم پرونده
- ریاست جلسه دادگاه و حفظ نظم آن
- حضور به عنوان داور در دادگاه‌ها
- صدور احکام قضایی به صورت مستقل و بدون تحمل فشارهای خارجی
- ارائه دلایل قانونی و منطقی برای تصمیمات خود به منظور تضمین عدالت در صدور حکم‌های قضایی
مهارت‌های فردی مورد نیاز برای قاضی
به خاطر حساسیت‌های این شغل، یک قاضی علاوه بر تحصیلات و دانش مرتبط، باید از روحیه و توانمندی‌های ویژه‌ای هم برخوردار باشد. تعدادی از ویژگی‌های شخصیتی لازم به شرح زیر است:
1-تصمیم‌گیری منطقی
قاضی باید توانایی تحلیل و استنباط منطقی داشته باشد تا بتواند از دلایل قانونی و عقلانی برای تصمیمات خود استفاده کند.
2-مهارت‌های ارتباطی:
کسی که بر صندلی قضاوت می‌نشیند، لازم است دارای مهارت‌های ارتباطی قوی باشد تا بتواند با طرفین درگیر و وکلا به خوبی همکاری کند.
3-قدرت حل اختلافات:
یکی از مهم‌تربن وظایف یک قاضی رسیدگی به اختلافی است که بین دو طرف رخ داده است. او باید دارای مهارت‌های حل اختلاف و مذاکره با طرفین درگیر باشد تا بتواند به صورت منصفانه و عادلانه به حل اختلافات بپردازد.
4-اخلاق حرفه‌ای:
قاضی باید دارای اخلاق حرفه‌ای و انصاف‌پسندی باشد تا بتواند به عنوان داور در دادگاه‌ها حضور پیدا کند و اعتماد عمومی را جلب کند.
5-عدالت‌طلبی:
از بزرگ‌ترین خواسته‌های مراجعان به یک قاضی، برقراری عدالت است. بنابراین قاضی باید عدالت‌جو و دنبال اجرای عدالت باشد.
تیپ‌های شخصیتی مناسب قضاوت
شاخص MBTI یک شاخص معروف است که افراد را به 16 تیپ مختلف تقسیم می‌کند. هر تیپی ممکن است بیشتر به درد یک شغل خاص بخورد. البته این موضوع قطعی نیست ولی کلیت دارد. بر این اساس تیپ‌های شخصیتی زیر احتمالا قاضی‌های موفق‌تری می‌شوند.
تیپ ENTJ: این تیپ شخصیتی شان اجتماعی و سطح نفوذی را که به دنبالش است، در این شغل پیدا می‌کند. او از زمینه‌های حقوقی استقبال کرده و در آن موفق خواهد بود.
تیپINTJ: این نوع از شخصیت تمایل دارند کارشان دارای تنوع و پیچیدگی بیشتری باشد. او به خوبی می‌تواند از پژوهش‌های خودش به صورت عملی و منطقی بهره ببرد و بنابراین به عنوان یک قاضی احتمال موفقیت زیادی خواهد داشت.
تیپESTJ: این گونه افراد عمدتا می‌‌خواهند با چیزهای واقعی و ملموس ارتباط داشته باشند. او با استدلال قادر است علت و معلول‌ها را به صورت جزئی مورد بررسی قرار دهد. این ویژگی بسیار به کار یک قاضی توانمند خواهد آمد.
بیشتر بخوانید:
