جانشین‌پروری چیست؟
جانشین‌پروری به معنای آماده‌سازی و آموزش کارکنان جدید با ساختارها و فرایندهای کسب و کار است، تا در آینده وارد سازمان شوند و امور را بر عهده بگیرند. با توجه به اینکه هر شخصی در سازمان به خاطر بازنشستگی، سالخوردگی، بیماری و یا هر مشغله دیگر ممکن است از کار فعلی خود دست بکشد یا از سازمان خارج شود، نیاز است که جانشین شایسته‌ای برای او در نظر گرفته شده باشد.
اهداف استراتژی جانشین‌پروری در کسب و کارها:
جانشین‌پروری در کسب و کارها ممکن است با اهداف مختلفی دنبال شود. مهم‌ترین اهداف فرایند جانشین‌پروری در یک سازمان، شامل موارد زیر است:
1-آموزش و آشنایی کارکنان جدید با ساختار و فرآیندهای کسب و کار: این اهداف شامل آموزش کارکنان جدید در مورد ساختار و فرآیندهای کسب و کار، محصولات و خدمات شرکت، فرهنگ سازمانی و ... است.
2-توسعه مهارت‌های کارکنان جدید: شامل توسعه مهارت‌های کارکنان جدید در زمینه‌های مختلفی مانند مهارت‌های فنی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های رهبری و سایر موارد مرتبط است.
3-آمادگی برای شرایط ویژه و از دست دادن نیروهای موثر: هر سازمان ممکن است در دوره‌های زمانی مختلف با شرایط ویژه روبرو شود. باید پیش از وقوع، این موارد را پیش‌بینی کرد و جانشین‌پروری کمک می‌کند که در صورت خروج نیروهای موثر، اهداف بلندمدت سازمان مختل نشود.
4-فراهم کردن زمینه کاری برای افراد بااستعداد: آموزش‌های دوره جانشین‌پروری کمک می‌کند که افراد باانگیزه و مستعد را بیابیم و بتوانیم از آن‌ها در موقعیت‌های شغلی مناسب استفاده کنیم.
5-تضمین پایداری و استمرار کسب و کار: استمرار کسب و کار، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک مجموعه موفق است. بنابراین برای اینکه یک مجموعه بتواند با برنامه‌ریزی‌های قبلی به حرکت رو به جلوی خودش ادامه دهد، مهم است که افرادی از پیش آموزش داده شده باشند.
جانشین‌پروری برای چه سازمان‌هایی ضرورت دارد؟
می‌توان گفت در هر کسب و کار موفقی که می‌خواهد روند مثبت خودش را حفظ کند، جانشین‌پروری امری ضروری است. در عین حال، در بعضی سازمان‌ها، ضرورت جانشین‌سازی بیشتر احساس می‌شود که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سازمان‌هایی که میزان خروج کارکنان در آن بالا است.
- کسب و کارها و مجموعه‌هایی که سن افراد در آن بالا است و تعداد کارکنان نزدیک به بازنشستگی زیاد است.
- نیاز به آموزش‌های ویژه‌ای در کار وجود دارد و جانشین‌سازی کار زمان‌بر و دشواری است.
- امید به ارتقا در بین کارکنان کم شده و افراد از روحیه و انگیزه لازم برخوردار نیستند.
- تحولات محیطی و فناورانه در سازمان زیاد است.
مراحل یک جانشین‌پروری اصولی:
برای اینکه فرایند جانشین‌پروری را در کسب و کار خودتان با کمترین هزینه و با بهترین کارآیی دنبال کنید، لازم است از اصول صحیح این کار پیروی کنید. در ادامه مراحل جانشین‌پروری صحیح را شرح می‌دهیم.
مرحله اول: ایجاد طرح استراتژیک
اولین مرحله برای جانشین‌پروری در کسب و کار، تعریف یک طرح اصولی، موثر و منعطف است. در این مرحله باید بتوانید، تمامی موقعیت‌های شغلی که نیاز به جانشین‌پروری دارند را به همراه مهارت‌های آموزشی لازم استخراج کنید.
مرحله دوم: شناسایی جانشین‌های شایسته
پس از اینکه طرح خودتان را نوشتید و جایگاه‌های شغلی را شناسایی کردید، نیروهای جانشین را باید پیدا کنید. برای این کار می‌توانید از مدیریت منابع انسانی کمک بگیرید و از شتاب کردن و انتخاب‌های عجولانه خودداری کنید.
مرحله سوم: جانشین‌ها را وارد فرایند کنید
در این مرحله جانشین‌پروی کسب و کارها، کارکنان شناسایی شده وارد فرایند شده و برای موقعیت شغلی مورد نظر، آماده می‌شوند. توجه داشته باشید که از این مرحله باید حمایت و پشتیبانی لازم را از نیروهای تحت آموزش داشته باشید.
مرحله چهارم: نیروها را در معرض آزمایش قرار دهید
برای اینکه آمادگی افراد تکمیل شود، خوب است که آن‌ها را به صورت آزمایشی وارد کار کنید و آمادگی‌شان را محک بزنید. این مرحله به آن‌ها کمک می‌کند از لحاظ ذهنی در شرایط بهتری قرار بگیرند.
مرحله پنجم: انتقال را اجرا کنید
این مرحله در فرایند جانشین‌پروری، مرحله نهایی است. در این موقعیت که با خروج نیروهای اصلی همراه خواهد بود با برگزاری جلسه یا بدون آن، نیروهای آموزش‌دیده را در سمت مورد نظر قرار می‌دهید.
