شغل پلیس در ایران به چند بخش تقسیم می‌شود:
شغل پلیس در ایران به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
1-پلیس امنیت عمومی یا همان نیروی انتظامی: مسئولیت‌های آن شامل حفظ نظم و امنیت عمومی، پیشگیری از جرم، مبارزه با تجارت غیرقانونی مواد مخدر و جلوگیری از تخلفات اجتماعی می‌باشد.
2-پلیس راهنمایی و رانندگی: این بخش مسئولیت‌هایی مانند نظارت بر ترافیک جادهها، اعمال قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل عمومی، و ارائه راهنمایی و کمک به رانندگان را بر عهده دارد.
لازم به ذکر است که پلیس راهنمایی و رانندگی ایران که به اختصار پلیس راهور گفته می‌شود، زیرمجموعه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است. پلیس راهنمایی و رانندگی وظایف مختلفی را در جهت نظم بخشیدن به عبور و مرور وسایل نقلیه و برنامه‌ریزى و هدایت فعالیت‌هاى راهنمایى و رانندگى، اجراى مقررات راهنمایى و رانندگى و حمل و نقل و حفظ حریم راهها در سطح کشور را دارد.
به طور کلی پلیس نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) وظایف متعددی دارد و به بخش های مختلفی تقسیم می شود. بیشتر بخش‌های نیروی انتظامی وظیفه امنیتی و نظامی دارند و دارای نیروهای مسلح هستند.
بخش های مختلف ناجا عبارتند از :
- پلیس امنیت : یک واحد تخصصی پلیس ایران است که وظیفه آن کنترل نظم و امنیت در کشور می باشد.
- پلیس مبارزه با مواد مخدر: وظیفه آن مبارزه با مواد مخدر در کشور و خرید و فروش آن و کشف باندهای بزرگ و کوچک و خرده فروشی است.
- پلیس پیشگیری: این پلیس مسئول ایجاد امنیت در فرودگاه ها، راه آهن، صدا و سیما و جنگلبانی است.
- پلیس راهور: همان پلیس راهنمایی و رانندگی است.
- معاونت نظام وظیفه: کار تقسیم نیروهای وظیفه بین نیروهای مسلح ایران را بر عهده دارد.
- معاونت صدور گذرنامه
- پلیس بزرگراه ها
- پلیس آگاهی
- پلیس حفاظت از شخصیت ها
- اینتر پل (پلیس بین الملل که با پلیس سایر کشورها در جستجو و دستگیری متهمان بین المللی همکاری دارد)
- یگان حفاظت برای حفاظت از اماکن مثل بانکها و موسسات آثار تاریخی
- جنگلبانی
- هنگ مرزی
- پلیس ساحلی
- یگان ضربت
- یگان رهاسازی گروگان
- یگان ضد شورش
- گارد ویژه
- یگان واکنش سریع
مهارت‌های مورد نیاز شغل پلیس:
برای پیوستن به نیروهای پلیس، داشتن تعدادی مهارت و ویژگی می‌تواند مفید باشد. برخی از مهارت‌ها و ویژگی‌های مهم عبارتند از:
1-فهم قوانین و حقوق: داشتن شناخت عمیق از قوانین و حقوق مرتبط با حوزه پلیسی و امنیت.
2-مهارت‌های ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط موثر با مردم و همکاران، مهارت‌های گفتاری و نوشتاری قوی.
3-تصمیم‌گیری سریع: توانایی اتخاذ تصمیمات سریع و موزون در شرایط فشرده و پیشامدهای ناگوار.
4-مهارت‌های فنی: آشنایی با تکنولوژی‌های امنیتی و مهارت در استفاده از تجهیزات و ابزارهای پلیسی.
5-حس انصاف: داشتن حس انصاف و اخلاقیات بالا در اجرای وظایف پلیسی.
6-مهارت در مدیریت استرس: توانایی مدیریت استرس و مواجهه با شرایط حاد و پیچیده.
7-حس امنیت: داشتن حس امنیت و پایبندی به اصول امنیت عمومی
مسیر شغلی پلیس:
چگونه پلیس شویم:
اگر می خواهید پلیس شوید دو راه برای رسیدن به این شغل وجود دارد یا باید از طریق شرکت در کنکور سراسری و انتخاب رشته‌ی کارشناسی پلیسی وارد این حرفه شوید و یا از طریق پرکردن فرم‌های ثبت‌نامی که هر ساله از طرف نیرو انتظامی با عنوان استخدام نیرو به اطلاع می‌رسد اقدام کنید.
روش اول: از طریق کنکور سراسری
در این روش برای ورود به دانشگاه افسری نیروی انتظامی شما باید مدرک پیش‌دانشگاهی در یکی از گرایش‌های ریاضی، تجربی، انسانی، معارف داشته باشید، سپس با شرکت در آزمون کنکور سراسری و به دست آوردن رتبه‌ی مناسب (حداقل ۲۰۰۰) در هنگام انتخاب رشته، رشته‌ی کارشناسی علوم انتظامی را انتخاب کنید. یعنی بعد از قبولی اولیه، شما باید مراحل معاینه جسمی، روحی و مصاحبه و گفت‌وگوی حضوری را نیز بگذرانید.
در صورت قبولی در این مراحل شما به دانشکده‌ی افسری امین واقع در تهران راه پیدا خواهید کرد و بعد از آموزش‌های لازم و طی مراحل تئوری و عملی از این دانشکده با درجه‌ی ستوان دومی فارغ‌التحصیل می‌شوید. از بدو ورود، شما به استخدام نیروی انتظامی درمی‌آیید و از تمام امکانات رفاهی و درمانی و خدماتی این سازمان می‌توانید استفاده کنید. علاوه بر این مزایا و امکانات، حقوق ماهیانه نیز دریافت خواهید کرد. بعد از اتمام دروس دانشکده بنا بر نیاز این سازمان در یکی از شاخه‌های نیروی انتظامی به خدمت مشغول خواهید شد.
این دانشکده در مقطع کارشناسی دارای شش گرایش است، گرایش‌های این رشته شامل: اطلاعات، راهنمایی و رانندگی (انتظامی)، مهندسی، اداری و مالی، خدمات و پشتیبانی و ارتباطات انتظامی است که دانشجویان از ترم چهارم شاخه یا گرایش خود را انتخاب می‌کنند. مقطع کاردانی این دانشکده نیز دارای گرایش‌های راهنمایی و رانندگی و انتظامی است. تحصیل در این دانشکده به صورت شبانه‌روزی است، یعنی دانشجویان جذب شده از سراسر کشور به صورت ۲۴ ساعته در دانشکده حضور دارند و به مدت چهار سال به آموزش‌های تئوری و عملی می‌پردازند.
شرایط لازم برای پذیرش داوطلبان دانشگاه افسری:
- اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام
- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
- عدم محکومیت به منع استفاده از تسهیلات دولتی
- عدم اعتیاد به مواد مخدر
- برخورداری از سلامت و توانایی جسمی و روانی
- عدم سوء سابقه کیفری
- برخورداری از شرایط سنی حداقل سن 18 سال و حداکثر 25 سال
- موفقیت در مراحل گزینش و استخدام برابر مقررات نیروی انتظامی
- دارا بودن حداقل 170 سانتی متر قد (برای داوطلبان مرد)
روش دوم: از طریق ثبت‌نام
پلیس نیروی انتظامی هرساله بنا بر نیاز سازمان از بین افراد دارای دیپلم و یا سایر مدارک تحصیلی غیر مرتبط اقدام به استخدام می‌کند. افراد علاقه‌مند می‌توانند با توجه به شرایط و موارد موجود در فرم‌های استخدامی ثبت‌نام کنند و بعد از طی مراحل لازم به استخدام این سازمان درآیند.
شرایط تحصیل برای شغل پلیس:
فارغ‌التحصیلان دوره‌ی کارشناسی می‌توانند بعد از اتمام این دوره در کنار انجام شغل خود به ادامه‌ی تحصیل بپردازند و هیچ مانعی در ادامه‌ی تحصیل برای پلیس‌ها وجود ندارد.
محل خدمت شغل پلیس:
انتخاب محل خدمت فارغ‌التحصیلان این رشته بر اساس نیازهای سازمان و نیازهای رسته‌های انتخابی دانشجویان صورت می‌گیرد. تمامی نیروهای پلیس بر اساس قانون باید در طول خدمت خود چندین سال در مناطق محروم و عملیاتی خدمت کنند.
ساعت کاری شغل پلیس:
در هر حال ساعت کاری یک پلیس معمولا به صورت شیفتی بوده و گاهی در شب‌ها و تعطیلات می‌باشد. در برخی مواقع نیز به اضافه کاری نیروی پلیس نیاز است.
یک مأمور پلیس ساعات زیادی از کار خود را در خیابان می گذراند. در برخی مشاغل این حوزه، محل کار در ادارات پلیس می باشد.
تیپ شخصیتی شغل پلیس بر اساس تیپولوژی MBTI
تیپولوژی MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) شخصیت‌ها را بر اساس چهار ابعاد اصلی احتمالی تقسیم‌بندی می‌کند. بر این اساس، شخصیت مناسب برای یک پلیس می‌تواند شامل ویژگی‌های زیر باشد:
ISTJ مستندساز ، منظم، تصمیم‌گیر: افرادی که این تیپولوژی دارند، معمولاً دارای حس امنیت قوی، دقت در اجرای وظایف، و توانایی تصمیم‌گیری در شرایط مختلف هستند.
ESTJ پیشرو، منظم، تصمیم‌گیر: افراد این تیپولوژی نیز با داشتن ویژگی‌هایی مانند رهبری، حس امنیت، و تصمیم‌گیری مؤثر، ممکن است مناسب برای نقش پلیس باشند.
ISFJ مستندساز، منظم، تفکر عاطفی: این افراد ممکن است با حس انسانی بالا، توجه به جزئیات، و مسئولیت‌پذیری مناسب برای وظایف پلیسی باشند.
البته این فقط یک مثال تئوریک است و بسیاری از عوامل دیگر نیز در تعیین شخصیت مناسب برای نقش پلیس تأثیر دارند. همچنین، افراد با تیپولوژی‌های دیگر نیز ممکن است ویژگی‌های مناسبی برای این نقش داشته باشند.
