آشنایی با شغل مهندس عمران و تاریخچه آن
مهندسی عمران یکی از شغل های ویژه شهرنشینی بشر میباشد. جالب است بدانید قدمت شغل مهندسی عمران به ۴ هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می‌‌گردد؛ از آن زمان تاکنون مهندسی عمران همراه گذر زمان تغییر کرده و هر روز مدرن‌تر میشود.
طبق تعاریف، مهندسی عمران یکی از شاخههای مهندسی است که به طراحی، نگهداری و ساخت سازه‌های مصنوعی شامل جادهها، پل‌ها، کانالها، سدها و ساختمانها می‌پردازد. وظیفه یک مهندس عمران، در واقع ساختن، بهبود و حفاظت از محیط زیست است. مهندس عمران موظف است با برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر ساخت و ساز و تعمیر و نگهداری از سازه‌های ساختمانی و زیرساخت‌ها، مانند جادهها، راه آهن، فرودگاه، پل‌ها، بنادر، سدها و ...، عمران و آبادی را به کشور بیاورد. رشته مهندسی عمران شاخههای متعددی دارد. اما شکل متعارف از یک مهندس عمران شما را به یاد طراحی و ساخت ساختمان‌های بلند و سازه‌های بزرگ در شهرها می‌‌‌اندازد.
به طور کلی، مهندسان عمران به دو گروه تقسیم میشوند:
· مهندسان مشاور
· مهندسان پیمانکار
مهندس مشاور مسئول طراحی پروژههای اجرایی است. طرح پروژه بعد از طراحی توسط مهندس مشاور، به مهندس پیمانکار تحویل داده میشود؛ مهندس پیمانکار وظیفه اجرا و مدیریت پروژه را به عهده دارد. برای آشنایی بیشتر با وظایف و موقعیت این شغل با ما در کاران همراه باشید.
نمونه رزومه یک مهندس عمران را از اینجا ببینید
وضعیت استخدام و بازار کار شغل مهندس عمران
متناسب با انتخاب یکی از شاخههای مهندسی عمران، شرایط کاری متفاوت خواهد بود؛ زمینه‌‌های تخصصی مهندسی عمران شامل شاخههای زیر میشود:
۱. حمل و نقل: جادهها، راه آهن، کانالها و فرودگاه‌‌ها
۲. سازه: سدها، ساختمانها، سکوهای دریایی و خطوط لوله
۳. محیط زیست: شبکه‌‌های تامین آب، سیستم‌‌های آبرسانی زیر زمینی و ساخت موانع جهت مقابله با سیل
۴. ژئوتکنیک: استخراج از معدن، عملیات خاکی و ساخت پایه
۵. دریایی: بنادر و سیستم‌‌های دفاعی دریایی
در تمامی این شاخه‌ها طبق قانون باید صلاحیت نظارت و طراحی یک مهندس عمران از سوی مراجع ذی ربط همچون سازمان نظام مهندسی عمران تایید شود؛ برای این کار سازمان نظام مهندسی عمران، پس از احراز صلاحیت مهندسان متقاضی از جمله قبولی در آزمون‌‌های فنی و تئوری برای آنها پروانه اشتغال به کار صادر می‌‌کند. یک مهندس عمران با داشتن مدرک مهندسی عمران و گذراندن تحصیلات تکمیلی حتی می‌‌تواند در دانشگاه‌‌ها و یا مراکز علمی و پژوهشی این حوزه برای تدریس و مشاوره استخدام شود.
ساعت کاری یک مهندس عمران در شرکت‌‌ها و سازمان‌‌ها، اغلب به صورت تمام وقت است. در صورت بروز مشکل یا وجود ضرب الاجلی برای اتمام بعضی از پروژه‌‌ها، مهندس عمران ممکن است در خارج از ساعت معمول نیز فعالیت کند.
زمان کاری مهندس عمران معمولا بین دفتر کار و محل پروژه تقسیم میشود. به دلیل اینکه برخی از پروژه‌‌ها در شهرهای مختلف و یا خارج از شهر ساخته میشوند، فعالیت مهندس عمران معمولا با سفرهای کاری هم همراه است.
گرچه به نظر می‌‌‌آید بازار مهندسی عمران باید به دلیل تقاضا برای عمران و ساخت سازه‌ها در کشور همواره رو به رشد باشد اما عوامل متعددی بر وضعیت اشتغال در این حوزه تاثیر می‌‌‌گذارند؛ از جمله این موارد می‌‌‌توان به برنامه ریزی و سیاست‌‌گذاری‌‌های کلان کشور مانند اختصاص بودجه به محل عمران اشاره کرد. متاسفانه علی رغم نیاز مبرم به توسعه عمران در سال‌‌های اخیر، اما کمبود بودجه و نبود برنامه ریزی صحیح تقریبا بخش قابل توجهی از شرکتهای عمرانی را در بخش خصوصی، با رکود مواجه کرده است. بسیاری از مهندسان عمران تلاش می‌‌کنند به صورت پروژههای موقت هم در این حوزه فعال باقی بمانند.
شرح وظایفی که مهندس عمران ملزم به انجام آن است
۱۲ وظیفه کلی یک مهندس عمران به این شرح است :
۱. انجام محاسبات لازم برای طراحی کارآمد طرح
۲. مذاکره با مشتریان و متخصصان شرکتهای مجری از جمله معماران و پیمانکاران فرعی
۳. تدوین مشخصات پروژه و نظارت بر فرآیند مناقصه
۴. برطرف ساختن مشکلات طراحی مسئله
۵. مدیریت بودجه‌ها و منابع پروژه
۶. آزمایش خاک برای تعیین کیفیت و قدرت پایه سازه
۷. برنامه ریزی برای مصالح و خرید تجهیزات و تحویل آنها
۸. اطمینان از ایمنی و ارزیابی دوام پذیری و اثرات زیست محیطی پروژه
۹. آزمایش مواد و مصالح با استفاده از نرم افزار مدلسازی کامپیوتری
۱۰. تهیه نقشه‌‌ها با کمک نرم افزار طراحی کامپیوتری در گستره مختلف به منظور توسعه طراحی‌های دقیق
۱۱. تحلیل امکان پذیری پروژه‌‌ها با ارزیابی مواد، هزینه‌‌ها، زمان و نیروی کار موجود
۱۲. تهیه پیشنهاد برای مناقصه‌‌ها، گزارش به مشتریان و مراکز دولتی
مهارت‌‌ها و دوره‌‌های آموزشی مورد نیاز شغل مهندس عمران:
بر طبق تحقیقات سایت کاران فردی که می‌‌خواهد به عنوان مهندس عمران استخدام شود باید مدرک تحصیلی یکی از این رشته‌ها را داشته باشد:
- مهندسی عمران
- کاردانی فنی عمران گرایش بتن
- کاردانی فنی عمران گرایش ترافیک شهری
- کاردانی فنی عمران گرایش تونل سازی
- کاردانی فنی عمران گرایش خط و ابنیه مترو
- کاردانی فنی عمران گرایش راهسازی
- کاردانی فنی عمران گرایش شبکه و تصفیه خانه آب
- کاردانی فنی عمران گرایش شبکه و تصفیه خانه فاضلاب
- کاردانی فنی عمران گرایش منابع آب‌های زیرزمینی
- کاردانی فنی عمران گرایش منابع آب‌های سطحی
- کاردانی فنی عمران گرایش امور پیمان‌ها
- کاردانی فنی عمران گرایش بتن
- کاردانی فنی عمران گرایش حمل و نقل شهری
- کاردانی فنی عمران گرایش راهداری
- کاردانی فنی عمران گرایش راهسازی
- کاردانی فنی عمران گرایش سازه‌های مترو
- کاردانی فنی عمران گرایش نقشه برداری مسیر
- کاردانی فنی عمران گرایش نگهداری و مرمت ساختمان
- مهندسی اجرایی عمران
- مهندسی عمران گرایش آب و سازه‌های هیدرولیکی
- مهندسی عمران گرایش حمل و نقل
- مهندسی عمران گرایش راه و ترابری
- مهندسی عمران گرایش زلزله
- مهندسی عمران گرایش ژئوتکنیک
- مهندسی عمران گرایش سازه
- مهندسی عمران گرایش سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی
- مهندسی عمران گرایش محیط زیست
- مهندسی عمران گرایش مدیریت ساخت
- مهندسی عمران گرایش مدیریت منابع آب
- مهندسی عمران گرایش مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی
- مهندسی عمران گرایش مهندسی سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی
- مهندسی عمران گرایش مهندسی محیط زیست
- مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت ساخت
- مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب
- مهندسی فناوری عمران گرایش آب و فاضلاب
- مهندسی فناوری عمران گرایش نقشه برداری
- مهندسی فناوری عمران گرایش آب و فاضلاب
- مهندسی فناوری عمران گرایش حمل و نقل شهری
- مهندسی فناوری عمران گرایش خط و ابنیه مترو
- مهندسی فناوری عمران گرایش راهسازی
- مهندسی فناوری عمران گرایش ساختمان سازی
- مهندسی فناوری عمران گرایش سد و شبکه
یک مهندس عمران باید حتما دوره‌‌های آموزشی زیر را نیز گذرانده باشد:
- ETABS
- AutoCad
- CSiBridge
- ADAPT
- Matlab
- Staad Pro
مهندس عمران باید ۱۰ مهارت زیر را داشته باشد:
- مدیریت پروژه
- حل مسئله
- بودجه بندی
- کار تیمی
- اصول گزارش نویسی
- اصول مذاکره
- اصول مشاوره
- روابط عمومی
- مدیریت و رهبری
شخصیت شناسی مهندس عمران
مهندسان در بسیاری از ویژگی‌‌های شخصیتی به یکدیگر مشابهت دارند؛ همگی دقیق و منظم هستند و ذهن محاسبه گری دارند. بارها گفته شده‌‌است که هیچ بن بستی برای مهندسان وجود ندارد؛ آنها یا راهی پیدا می‌‌کنند یا راهی می‌‌‌سازند! خلاقیت و تلاش تا رسیدن به هدف از مهم ترین خصوصیات تیپ شخصیتی یک مهندس عمران موفق است.
یک مهندس عمران اغلب اطلاعات فنی خوبی دارد و به خوبی می‌‌تواند با ابزارهای مختلف کار کند. افرادی که شغل مهندسی عمران را انتخاب می‌‌کنند، می‌‌توانند براساس استدلال‌‌های قیاسی خود به علت و معلول‌‌ها پی ببرند و نتیجه گیری کنند. ذهن پرسشگر یک مهندس عمران، باعث میشود راهکارهای مختلفی برای حل یک مشکل پیشنهاد بدهد. یک مهندس عمران که توانایی برقراری ارتباط مناسب با اعضای یک تیم را دارد قطعا موفق تر است. تست شخصیت شناسی MBTI مناسب ترین شخصیت برای مهندس عمران را ISTJ می داند.
۷ چالش پیش روی مهندس عمران
مهندسی عمران به عنوان یکی از کاربردی ترین مشاغل حوزه مهندسی، به دلیل ارتباط مستقیم با منابع طبیعی و انسانی با چالشها و مسائل مختلفی رو به روست. در ادامه با چند مورد از این چالشها آشنا می‌‌‌شویم:
۱. فرصت‌‌های کاری محدود با توجه به حجم بالای فارغ التحصیلان این رشته
۲. سفرهای طولانی مدت
۳. دوری از خانواده
۴. شرایط جوی پیش بینی نشده و جلو نرفتن پروژه‌‌ها
۵. چالش نارضایتی کارفرمایان
۶. پیچیدگی محاسبات و بالا رفتن میزان خطاهای انسانی و دستگاهی
۷. عدم تناسب میان دروس دانشگاهی با مهارت‌‌های شغلی
بیشتر بخوانید:
