مشاغل سخت و زیان‌آور دو دسته هستند؛ دسته اول مشاغلی که در اصل جزو مشاغل سخت و زیان آور نیستند به عبارتی مشاغلی که ویژگی سخت و زیان آور همراه آن است و اما با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی وبه کارگیری راهکارهای مناسب از سوی کارفرما می‌توان سختی و زیان‌آوری این مشاغل را مثل تراشکاری و، جوشکاری و…. حذف کرد. در این گروه کارفرمایان موظف می‌شوند در مدت دو سال از تاریخ ابلاغ تصمیم قطعی کمیته یا شورا، نسبت به سالم سازی، کاهش آلاینده‌ها، ایمن‌سازی محیط کار مطابق استانداردهای مشخص شده در قانون کار و آیین‌نامه‌های مربوط (مصوب شورای عالی حفاظت فنی) اقدام کنند.
دسته دوم مشاغلی هستند که به خودی خود سخت و زیان آورند و با به کارگیری راهکارهای بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، ویژگی سخت و زیان‌آوری تنها کاهش می‌یابد؛ اما همچنان سخت و زیان‌آوری این مشاغل مثل آتش نشانی و کارگر معدن باقی می‌ماند. در تطبیق و تشخیص این مشاغل گروه توسط کمیته‌های استانی ماهیت شغل و عدم امکان رفع صفت سخت و زیان‌آوری ملاک عمل است.
مزایای مشاغل سخت و زیان آور
به استناد ماده ٦٥ قانون کار، مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان‌آور اشتغال دارند، پنج هفته در سال است. استفاده از این مرخصی، حتی‌الامکان در دو نوبت و در پایان هر ٦ ماه کار صورت می‌گیرد. ذکر این نکته ضروری است که برخی ایام چنانچه در فواصل اشتغال به کارهای سخت و زیان‌آور واقع شوند، به‌عنوان سابقه اشتغال فرد در کارهای سخت و زیان‌آور محسوب می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به تعطیلات هفتگی، تعطیلات رسمی، ایام استفاده از مرخصی استحقاقی، ایام استفاده از مرخصی بابت ازدواج یا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان و ایام استفاده از مرخصی استعلاجی و استراحت پزشکی اشاره کرد.
کار برای کارگران زن
در مواردی که به تشخیص پزشک سازمان تامین‌اجتماعی، نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما باید تا پایان دوره بارداری وی، بدون کسر حق‌السعی، کار مناسب و سبک‌تری به کارگر زن ارجاع دهد. همچنین انجام کارهای خطرناک، سخت و زیان‌آور و نیز حمل بار بیش از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی، برای کارگران زن ممنوع است.
وظایف کارفرما
کارفرمایان طبق قانون تامین اجتماعی موظف هستند شاغلان در کارهای سخت و زیان‌آور را حداقل سالی یک بار برای آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به موقع بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی آنان، توسط مراکز بهداشتی و درمانی مورد معاینه قرار دهند و نتیجه را در پرونده‌های مربوط ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تامین‌اجتماعی ارایه دهند.
در صورتی که تشخیص کمیته استانی بر این باشد که قرار گرفتن کاری در زمره یکی از گروه‌های مشاغل سخت و زیان‌آور است، کارفرما موظف است به حذف یا کاهش عوامل سختی و زیان‌آوری کار تا حد مجاز و تأمین استانداردهای لازم مورد تأیید مراجع در مهلت مقرر اقدام کند. در غیر این صورت، هرگونه حادثه و غرامت‌های ناشی از بیماری، ازکارافتادگی و غیره به عهده کارفرما خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
