فرسودگی شغلی چیست و چه علائمی دارد؟
فرسودگی شغلی (به انگلیسی Job Burnout) یا همان دلزدگی شغلی، یک نوع خستگی فیزیکی و روانی است که به دنبال قرار گرفتن طولانی مدت در موقعیت های کاری سخت و پراسترس به وجود می آید.
مهم ترین نتایج فرسودگی شغلی، کاهش توانایی و رغبت افراد برای انجام کارها و وظایف شغلی است.
به صورت دقیق تر علائم فرسودگی شغلی موارد زیر هستند:
نشانه های هیجانی
- احساس افسردگی و درماندگی
- بی علاقگی نسبت به شغل
- احساس بی تفاوتی یا بیزاری نسبت به محیط و همکاران
- احساس دوری و غریبگی با دیگران
- بدبینی و بی اعتمادی نسب به همکاران
نشانه های رفتاری
- پرخاشگری
- کناره گیری از دیگران
- مشکل و درگیری با همکاران و خانواده
- کاهش توانایی در انجام کار
نشانه های جسمی
- احساس خستگی
- دردهای عضلانی
- سردرد
- مشکلات خواب
- مشکلات گوارشی
- سرماخوردگی‌های مکرر
نشانه های سازمانی
- دیر حاضر شدن در محیط کار
- ایجاد مشکل با ارباب رجوع
- افزایش قانون شکنی‌های سازمان
- افزایش تعداد غیبت‌ها
- افزایش حوادث در حین کار
پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی
مثل خیلی از ناهنجاری های روانشناسی، بهترین راه برای درمان سرخوردگی شغلی، پیشگیری از آن است. اگر بتوانیم با یک حس خودآگاهی، اولین نشانه های فرسودگی شغلی را بشناسیم و نسبت به آن بی تفاوت نباشیم، راهکار مقابله خیلی راحت تر می شود. راهکارهای زیر بهترین روش برای پیشگیری و مقابله با حس ناخوشایند فرسودگی شغلی هستند:
1.بین کار و زندگی تعادل ایجاد کنید.
مهم ترین راه برای پیشگیری از هرگونه حس خستگی بیش از حد در کار، برنامه ریزی های روزانه و هفتگی است. با یک برنامه درست و هدفمند تکلیف تان برای انجام وظایف کاری و رسیدگی به زندگی شخصی کاملا مشخص است؛ اگر اصول مدیریت زمان را بلد باشید، راحت تر می توانید روزها طی ساعت مشخص به برنامه کاری تان برسید و بعد از آن هم با خیال راحت به استراحت، تفریح و حتی وظایف خانوادگی تان زمان اختصاص بدهید. در همین زمینه پیشنهاد می کنیم ویدئوی راه های ایجاد تعادل بین و کار و زندگی را ببینید.
مطلب 10عادت کوچکی که زندگی تان را متحول می کند به شما می گوید چگونه و چطور برنامه ریزی درست داشته باشید.
2.انتظارات شغلی تان را مشخص کنید.
یکی از دلایلی که باعث می شود احساس کنیم شغل مان را دوست نداریم این است که نمی دانیم دقیقا چه انتظاری داریم؛ آیا از رفتار مدیر یا محیط کاری مان ناراضی هستیم یا احساس می کنیم این شغل دیگر نیازهای مادی و معنوی ما را تامین نمی کند؟
تست رضایت شغلی به شما می گوید دقیقا به چه دلیلی از کارتان دلزده هستید. وقتی نقاط قوت و ارزش ها و نکات منفی شغل و محیط کاری تان را پیدا می کنید، متوجه می شوید حس دلزدگی تان چقدر منطقی است و از کجا نشات می گیرد.
اگر احساس می کنید از کارتان ناراضی هستید این مقاله کاران را بخوانید.
3.مهارت های جدید یاد بگیرید.
یکی از ریشه های احساس سرخوردگی و بی فایدگی بکنیم این است که نسبت به یادگیری مهارت های جدید مقاومت داریم. فرقی نمی کند چه شغلی داریم؛ اگر درباره مسیر پیشرفت شغلی مان خوب مطالعه کنیم متوجه می شویم همیشه راه برای توسعه فردی و ارتقا کاری وجود دارد. ثبت نام در دوره های آموزشی مرتبط با تخصص مان و حتی یادگیری دانش و مهارت های جدید، می تواند راهکار بسیار خوبی برای مقابله با حس فرسودی شغلی باشد.
جدیدترین مهارت های شغلی I-shaped و T-Shaped به شما می گوید برای پیشرفت کاری لازم است چه مهارت های تازه ای یاد بگیرید.
4.شما درخت نیستید که نتوانید محیط تان را عوض کنید.
حس فرسودگی شغلی خیلی وقت ها در مواردی اتفاق می افتد که سال ها بدون وقفه یک کار یکنواخت را در یک محیط کاری و بدون هرگونه تغییر و ارتقا انجام داده باشیم. بنابراین بهتر است به موازات تلاش برای بهبود و توسعه فردی، به فکر تغییر محیط کاری و یا پذیرفتن مسئولیت های جدید باشیم. اگر امکان تغییر و ارتقا در همان محیط برایمان فراهم است می توانیم با مدیر و یا رئیس صحبت کنیم و از دغدغه مان برای تغییر و پیشرفت بگوییم؛ اگر ظرفیت ها برای این موضوع فراهم نیست می توانید فرصت های شغلی جدید را بررسی کنید و ببینید برای استخدام شدن در فضای جدید، احتیاج به یادگیری چه مهارت های دیگری دارید.
5.با ورزش و تکنیک های ذهن آگاهی، آرامش ایجاد کنید.
برنامه هفتگی مشخص ورزشی مثل یوگا و تمرین های ذهن آگاهی به شما کمک می کند بتوانید با آرامش بیشتری راجع به وضعیت کار و زندگی تان فکر کنید و با حوصله تصمیم های عاقلانه تری بگیرید.
شما چه تجربه ای از فرسودگی شغلی دارید؟ چه راهکارهای دیگری سراغ دارید؟
منابع:
بیشتر بخوانید:
