تعریف ساده مشاغل گیگ
اگر بخواهیم ساده تر بگوییم اقتصاد Gig در کشورمان خودش را در قالب تمام شغل های فریلنسری و مشاغل خدمات و سرویس های کار و حمل نقل مثل سفیران اسنپ و تپسی و حتی کارکنان موقتی پلت فرم هایی مثل آچاره و یا میزبان پلت فرم هایمثل جاباما، اتاقک و .... نشان داده که همگی نمونه های خوبی از اقتصاد گیگ ایران هستند. در این مدل کاری، هم کارفرما و هم کارجو در انتخاب نحوه همکاری آزاد هستند. در واقع مشاغل اقتصاد گیگ برخلاف مشاغل کلاسیک، قوانین کاری مشخصی ندارد و کارفرما و کارجو هر زمان می توانند بدون درنظر گرفتن قوانین کار و بیمه با یکدیگر قطع همکاری کنند.
در حال حاضر بسیاری از استارت‌آپ‌های مطرح دنیا مثل اوبر(Uber)،Airbnb،Just eat، ebay، freelancer بر مبنای اقتصاد گیگ فعالیت می کنند.
انواع مشاغل گیگ
شرکت Embroker به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های آمریکایی که تحقیقات و آمار جامعی درباره اقتصاد گیگ دارد، مشاغل اقتصاد Gig را به 4 بخش مجزا تقسیم می کند:
فریلنسینگ کلاسیک (Traditional freelancing): :در این مدل کارجویان و کسب و کارها به طور موقت و یا در یک مدت زمان مشخص همکاری می کنند .تعداد از مشاغل حوزه IT که بازار کار و استخدام پرتقاضایی هم دارند در قالب فریلسنری می توانند تعریف شوند. از توسعه دهنده های نرم افزار یا همان برنامه نویس ها تا تولیدکنندگان محتوای دیجیتال و کارشناسان دیجیتال مارکتینگ و حتی مترجم ها و سازندگان انیمیشن و ویدئو همگی در قالب شغل های فریلسنری تعریف می شوند. از جمله پلت فرم هایی که می توانید به عنوان یک فریلنسر یا حتی کارفرما با آنها کار کنید در ایران می توان به پونیشا، کارلنسر، پارس کدرز و حامی ورکس اشاره کرد.
بازارکار آنلاین گیگ (Gig marketplaces): همان شرکت ها و کسب و کارهایی که واسط بین کاربران و مشاغل گیگ هستند. پلت فرم هایی مثل اوبر (Uber) و ایر‌بی‌ان‌بی (Airbnb)به صورت بین المللی و در ایران برندهایی مثل اسنپ و تپسی و الوپیک و آچاره و صدها پلت فرم رابط در واقع نمونه بازارکار آنلاین اقتصاد گیگ هستند و اکثرا خدمتی را به صورت موقتی و یا فصلی البته با واسطه به مصرف کنندگان ارائه می کنند.
خود‌اشتغالی یا مشاغل آزاد (Self-employed): این بخش از اقتصاد گیگ می تواند در بردارنده مشاغل سنتی آزاد مثل صاحبان مشاغل کوچک مثل فروشگاه های آنلاین یا پیج های و سایت های کاری باشند. حتی مشاغل پرطرفداری مثل بلاگرها که در ازای تولید محتوا و یا جذب تبلیغات در شبکه های اجتماعی خود درآمدزایی دارند جزو این دسته از اقتصاد گیگ قرار می گیرند.
چرا افراد به سمت مشاغل گیگ می روند؟
نتیجه یک تحقیق جامعه شناسی در آمریکا که از طرف شرکت Embroker انجام شد، نشان داده خیلی ها به دلایل زیر تصمیم می گیرند وارد مشاغل گیگ شوند:
- کسانی که به کار اداری تمام وقت علاقه ای ندارند و دنبال ساعت کاری منعطف هستند.
- افرادی که به دنبال مشاغل خویش فرما هستند.
- کسانی که از محیط کار و مدیرشان ناراضی هستند.
- افرادی که به دنبال کسب درآمد بیشتر هستند.
مزایا و معایب اقتصاد گیگ
خیلی از کارکنان مشاغل گیگ معتقدند "انعطاف پذیری ساعت کاری" و "کسب مهارت های جدید در ارتباط با چندین و چند کارفرما" مهم ترین مزایایی هستند که در اقتصاد گیگ وجود دارند. اما از طرف دیگر "نبود ثبات شغلی و درآمدی" و خیلی وقت ها "احساس نداشتن هویت کاری مشخص "مهم ترین نکات منفی هستند که درباره مشاغل اقتصاد گیگ وجود دارند. به همین خاطر بخشی از شاغلان اقتصاد گیگ معتقدند این نوع همکاری می تواند به عنوان شغل دوم انتخاب شود.
بیشتر بخوانید:
اگر از شغل مان ناراضی هستیم چه کنیم؟
چگونه برای کارمندان رضایت شغلی ایجاد کنیم؟
