آشنایی با مهندس شیمی:
مهندسی شیمی(به انگلیسی chemical engineering) در مقایسه با سایر شاخه‌‌‌های مهندسی قدمتی بیشتر از ۱۰۰ سال دارد؛ تا قبل از قرن بیستم این رشته یکی از زیرشاخه‌‌‌های مهندسی مکانیک بوده و بعدها با افزایش نیاز برای ترکیب تخصصی مواد مختلف مهندسی شیمی به عنوان یک رشته مستقل کار خود را ادامه داد. مسئولیت یک مهندس شیمی تبدیل مواد خام اولیه به مواد کاربردی است. مهندسان شیمی وظیفه طراحی، ساخت و به کارگیری یک واحد صنایع شیمیایی مثل پالایشگاه را بر عهده دارند. یک نمونه رزومه مهندس شیمی را از اینجا ببینید.
کار یک مهندس شیمی به طور کلی گستره وسیعی را شامل می‌شود. اما اگر بخواهیم آن را در یک جمله تعریف کنیم، در واقع، یک مهندس شیمی، فردی است که یافتههای علم شیمی را در حوزه مهندسی بکارگیری میکند.
مهندس شیمی، در واقع تلفیقی از علوم شیمی و مهندسی و فیزیک و ریاضیات را بکار می‌گیرد تا روشهای بهینه‌ای را در صنعت بکار بگیرد. به همین جهت سازمان‌های صنعتی مختلفی نیاز دارند از یک مهندس شیمی استفاده کنند. پیش‌بینی می‌شود این حرفه در دهه جاری حدود 4 درصد رشد داشته باشد. دلیل آن هم رشد روزافزون صنعت و نیاز به استفاده از این مهارت برای صنایع مختلفی از جمله صنایع ساخت و ساز و تولید انرژی و صنایع غذایی است.
در این مقاله کاران با مهارتها، وظایف و زمینه‌های کاری یک مهندس شیمی آشنا می‌شویم.
وضعیت استخدام و بازار کار مهندس شیمی:
استخدام مهندس شیمی می‌‌‌تواند در صنایع مختلف مانند صنایع شیمیایی، غذایی، دارویی، نساجی، نفت و گاز و پتروشیمی، معدنی، انرژی و تقریبا در هر کارخانه تولیدی صورت بگیرد.استخدام مهندس شیمی در شرکت های داروسازی خواهان بسیاری دارد علاوه بر آن استخدام مهندس شیمی در شرکت های نفت و گاز هم از محبوبیت بالایی برخوردار است. و یک مهندس شیمی می‌‌‌تواند با کسب تجربه بیشتر در رده‌‌‌های نظارتی و مدیریتی مثل ناظر تولید، مهندس طراح، مدیر بخش تحقیق و توسعه یا حتی مدیر یک کارخانه هم استخدام شود. استخدام کارآموز شیمی هم در بین آگهی های استخدام مهندس شیمی تقاضای زیادی دارد.
برای استخدام در شغل موردعلاقه تان احتیاج به یک رزومه دارید؛ همین حالا یک رزومه حرفه ای بسازید
شرح وظایف مهندس شیمی:
یک مهندس شیمی متناسب با گرایش شغلی خود وظایف متعددی دارد که به برخی از آنها اشاره کرده‌‌‌ایم:
- آزمایش راه‌‌‌های توسعه محصولات در آزمایشگاه (تحقیق و توسعه)
- برنامه ریزی برای نحوه انتقال نمونه‌‌‌های آزمایشگاهی به محیط واقعی کار (تحقیق و توسعه)
- استفاده از مدل‌‌‌های کامپیوتری برای دستیابی به روشهای تولید مقرون و به صرفه تر (تحقیق و توسعه)
- توسعه روشهای ایمن و بدون ضرر برای محیط زیست جهت از بین بردن مواد زائد (تحقیق و توسعه)
- همکاری با تکنسین‌‌‌های کارخانه برای ایجاد تجهیزات لازم و ابزارهای کنترل فرآیند تولید (تولید)
- نظارت و بررسی فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی فرآیند تولید (تولید)
- طراحی سیستم‌‌‌ها و دستگاه‌‌‌ها مورد نیاز در فرآیند تولید (تولید)
- مشارکت با مدیران بخش‌‌‌های کنترل کیفیت و ایمنی و سلامت برای بهینه سازی فرآیند تولید از منظر اقتصادی، کیفیت محصولات، ایمنی و ...
گرایش‌های مهندسی شیمی برای ادامه تحصیل:
یک مهندس شیمی اگر بخواهد در مقطع تحصیلات تکمیلی به ادامه تحصیل بپردازد، گرایش‌های مختلفی را جلوی روی خودش می‌بیند.
- گرایش طراحی فرآیندها
- گرایش شبیه‌سازی
- گرایش کنترل
- گرایش داروسازی
- گرایش کاتالیست و ترموسینتیک
- گرایش محیط زیست
- گرایش بیوتکنولوژی
مهارتها و دوره‌‌‌های آموزشی مورد نیاز شغل مهندس شیمی:
بر طبق تحقیقات سایت کاران فردی که می‌‌‌خواهد به عنوان مهندس شیمی موفق استخدام شود باید مدرک تحصیلی یکی از این رشته‌ها را داشته باشد:
- مهندسی شیمی
- مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی
- مهندسی شیمی گرایش پدیده‌‌‌های انتقال
- مهندسی شیمی گرایش پلیمر
- مهندسی شیمی گرایش ترموسینتیک و کاتالیست
- مهندسی شیمی گرایش داروسازی
- مهندسی شیمی گرایش زیست پزشکی
- مهندسی شیمی گرایش صنایع پتروشیمی
- مهندسی شیمی گرایش صنایع شیمیایی معدنی
- مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی
- مهندسی شیمی گرایش طراحی فرایند
- مهندسی شیمی گرایش فرایندهای جداسازی
- مهندسی شیمی گرایش فرآوری و انتقال گاز
- مهندسی شیمی گرایش محیط زیست
- مهندسی شیمی گرایش مدل سازی شبیه سازی و کنترل
- مهندسی شیمی گرایش مهندسی انرژی
- مهندسی شیمی گرایش نانو فناوری
آموزش و دانش حرفه‌ای مهندس شیمی:
برای تبدیل شدن به یک مهندس شیمی، حداقل نیاز به مدرک لیسانس در رشته مهندسی شیمی دارید. آموزش آکادمیک این رشته بر مواد درسی مانند شیمی، فیزیک، ریاضیات، ترمودینامیک، علوم مواد، بیوشیمی متمرکز است. تخصص‌های تحصیلات تکمیلی مانند دکترا در مهندسی شیمی یا مهندسی مواد نیز بویژه در داوطلبانی که مایل به کار در پروژه‌های تحقیق و توسعه هستند، بسیار ارشمند است.
علاوه بر این، برای یک مهندس شیمی بسیار مهم است که در زمینه استفاده از ابزارهای آزمایشگاهی شیمی-فیزیک (میکروسکوپ، طیف‌نگار، کروماتوگرافی و غیره) آموزش کافی دیده باشد. همچنین نحوه استفاده از برنامه‌های کامپیوتری مختلف مانند نرم‌افزار مدل‌سازی مولکولی، نرم‌افزار شبیه‌سازی واکنش‌های شیمیایی را بداند. در نهایت، آگاهی از قوانین ایمنی فعلی و معیارهای ارزیابی خطرات شیمیایی بخش اساسی آموزش مهندس شیمی است.
و همچنین مهندسان شیمی اغلب نیاز دارند دوره های آموزشی زیر را نیز گذرانده باشند:
- Hysys
- ASPEN ONE
- FLUENT
- OLGA
- FEMLAB
- MATLAB
- CHEMCAD
یک مهندس شیمی موفق باید ۵ مهارت زیر را داشته باشد:
- برقراری ارتباط موثر با دیگران
- حل مسئله
- برنامه ریزی و سازماندهی
- مدیریت پروژه
- کار تیمی
شخصیت شناسی مهندس شیمی:
مهندس شیمی علاوه بر تمام ویژگی‌‌‌های شخصیتی یک مهندس مثل نظم و برنامه ریزی، باید خلاق باشد. مهندسان شیمی توانایی پژوهش و برنامه‌‌‌ریزی مستقل دارند و می‌‌‌توانند براساس استدلال‌‌‌های خود دلایل یک جریان را کشف کرده و نتیجه‌‌‌گیری کنند. تیپ شخصیتی مهندس شیمی ایجاب میکند که علاوه بر ریسک پذیری، صبر و حوصله کافی برای به نتیجه رسیدن داشته باشد. با توجه به اهمیت کار گروهی، یک مهندس شیمی باید روابط عمومی بالایی داشته باشد تا بتواند در استخدام و پیشبرد کارها موفق‌تر باشد. مطابق نتیجه تست شخصیت شناسی MBTI بهترین تیپ شخصیتی برای مهندس شیمی INTJ است.
۵ چالش پیش روی یک مهندس شیمی:
مهندسی شیمی، دانش مدیریت شده کار کردن با انواع مختلف مواد برای اهداف گوناگون است. شکل متفاوت این شغل چالش‌‌‌های مختلفی ایجاد میکند که به برخی از آنها اشاره کرده‌‌‌ایم:
- مخاطرات کار در آزمایشگاه‌‌‌ها
- ساعات متمادی کار و توانایی ایستادن‌‌‌های طولانی مدت
- پیچیدگی فرمول‌‌‌های شیمیایی و به نتیجه نرسیدن فرآیندها
- کمبود فرصت‌‌‌های شغلی
- متفاوت بودن یافتههای دانشگاهی با تجارب کاری
جمع‌بندی و چشم‌انداز مهندسی شیمی
افزایش جمعیت روی کره زمین، نیاز به استفاده بهینه از انرژی و منابع را بیشتر کرده است. از سوی دیگر، وجود مشکلات محیط زیستی با رشد صنایع، یادآور می‌شود که نیاز به متخصصان و علومی است که حلقه ارتباطی بین صنعت و محیط زیست شوند.
موضوع دیگر نیاز بشر به مواد غذایی و رشد بهینه صنایع غذایی است. این مساله هم در گسترش روزافزون نیاز به مهندسان شیمی دامن می‌زند. بنابراین نیاز روزافزون به این تخصص، باعث شده بازار کار و موقعیت‌های شغلی خوبی برای یک مهندس شیمی به وجود بیاید.
بیشتر بخوانید :
استخدام کارآموز و کارشناس مهندس شیمی.
نمونه رزومه مهندس شیمی و آگهی های استخدام آن.
